Qaraca arıquş
| Qaraca arıquş | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Qaraca arıquş |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Qaraca arıquş (lat. Periparus ater) — Arıquşları fəsiləsinin Periparus cinsinə aid quş növü.
Xarakterik morfoloji əlamətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bel tərəfi zeytuni-boz, qanadları və quyruğu qonur-boz, başı və döşünün yuxarısı qara, yanaqları ağ, qarnı və bədəninin yanları oxraya çalan ağımtıldır. Dişi fərd erkəkdən azca kiçikdir [3][4][5][6].
Kateqoriyası və statusu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Çoxsaylıdır.
Yayılması
[redaktə | mənbəni redaktə et]Avropa, Asiya və Şimal-qərbi Afrikada yayılıb. Azərbaycanda isə dağ və dağ-meşə qurşaqlarında, bağ və parklarda yayılıb[7][8][9][10].
Növdaxili müxtəlifliyi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Politipik növdür. Dünyada 20-dən çox, Azərbaycanda isə 2 yarımnövü (P. a. michayloüskii, Boqd., 1879; P.a. qaddi Zarudny, 1911) yayılıb[11][12][13][14].
Yaşayış yeri və həyat tərzi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Palıd və fıstıq meşələrində, dağ yamaclarında və bağlarda, dağ çayı vadilərində yaşayır. Oturaq quşdur.
Qida spektri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Entomofaqdır. Əsasən həşəratlar və onların sürfələri ilə qidalanır. Bəzən giləmeyvələrlə də qidalanır. Yemini ağaclardan, yerdən və otların üstündən əldə edir[15][16][17][18].
Təbii düşmənləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məlum deyil.
Cinsi statusu və çoxalma xüsusiyyətləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]ildə 2 dəfə yuvalayır. Yuvanı ağac koğuşlarında qurur. Yuvada 7-11 yumurta olur. Kürtyatma 13-14 gün çəkir[19][20][21][22].
Növün fenologiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]Sürü halında yaşayırlar, qışda dağətəyi və düzənliklərə köçüb gedirlər. Lələkdəyişməsi iyul ayından sentyabradək davam edir[23][24][25][26].
Reproduktivliyi
[redaktə | mənbəni redaktə et]İldə iki dəfə yuvalayır, 7–11 yumurta verir.
Xromosom göstəriciləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Məlum deyil.
Sayı və limit faktorları
[redaktə | mənbəni redaktə et]Limit faktoru bu quşların yaşayış yerlərinin təbii fəlakətin və antropogen amillərin təsirlərinə məruz qalmasıdır.
Biosenozdakı rolu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Təbiətdə zərərli həşəratların tələf edilməsində xeyirlidir.
İnsan həyatında rolu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Elmi əhəmiyyətlidir, kolleksiya obyektidir.
Qəbul olunmuş və qəbul edilməsi vacib mühafizə tədbirləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Avropa mühafizə statusuna və Bern konvensiyasına daxildir.
Növün qeydiyyat göstəriciləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Elmi fondlarda kolleksiyası saxlanır. Muzeylərdə nümayiş etdirilir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1999.
- ↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
- ↑ Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- ↑ D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- ↑ Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- ↑ Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Q.T. Mustafayev. N.A. Məhərrəmova. Ornitologiya. Çaşıoğlu, 2005, 316 s.
- D.Q. Tuayev. Azərbaycan quşlarının kataloqu, Bakı, 2000, s. 177–178.
- Л.А. Портенко. Птицы СССР. Ч. III. М.: 1954, ст. 110-111.
- Г.Н. Симкин. Певчие птицы. М.: 1990, ст. 344–352.